Page 38 - 81 ÇALIKUŞU | SAKARYA | 9.Sayı

Adapazarı Tarihi

Bölgede önceleri Britinyalıların, ardından Bizanslıların yaşadıkları bilinmektedir.Öte yandan bilim
adamlarının yaptıkları araştırmalara göre, Sakarya Nehri’nin birkaç asır öncesine kadar biri şehrin doğu
yakasından geçen bugünkü yatağından, diğeri Beşköprü’nün altından olmak üzere iki farklı koldan
aktığı tespit edilmiştir. 1324’de Orhan Gazizamanında Bizanslılar'dan fethedilen yerleşim birimine “Ada
Karyesi” (Adaköy) adının verilmesi, söz konusu bilgileri doğrulamaktadır. Halen mevcudiyetini koruyan
Orhan Camii, deprem ve yangınlarla mimarisi değişse de, Osmanlı fethi'nin en önemli ayak izlerini
taşımaktadır.
Başta Gubarizadeler, Arapzadeler, Abasıyanıkzadeler ve Rençberzadeler olmak üzere 12 aile tarafından
kurulan köy, bölgede ziraatın canlanması üzerine pazarıyla ilgi çekmiş, ardından nüfus artmaya
başlamış 16. yüzyılda “Ada Nahiyesi”ne dönüşmüş, 18. yüzyılda Kocaeli vilayetine bağlı “Ada Kazası”
adını almıştır.19. yüzyılda bölgenin zirai ve ticari yapısına göre şekillenen yerleşim; Semerciler; Tığcılar;
Hasırcılar; Papuçcular ve Çıracılar adını taşıyan merkez mahalleler kurulmuş ve ilçe Sakarya Nehri’nin iki
kolu arasında kurulan pazarıyla, gerçek bir “Adapazarı” hüviyetine dönüşmüştür.

ADAPAZARI

HARMANTEPE Htepecik üzerinde yer almaktadır. Adapazarı’ndan
armantepe Köyü’nün kuzeyinde yer alan kale bir
KALESİ 13 kilometre uzaklıkta olup il içerisinde neredeyse tüm

hatlarıyla ve savunma sistemleri ile gelebilen ender
kalelerden biridir.

Sur duvarları yaklaşık olarak Duvar işçiliğinde,
Kale Bizans’ın doğu daireye yakın dikdörtgen planlı çeşitli boyutlarda kaba
sınırını korumak olup 17.000 metrekareIik bir dikdörtgen kesimli taşlar
amacıyla Sakarya alanı kaplamaktadırlar. Duvarlar kullanılmıştır. Duvar
Nehri’nin batı yakası arazi yapısına bağlı ve kullanılan dolguları moloz taş ve
boyunca birbirini bölüme göre yükseklik en beyaz renkli oldukça az
gören ileri karakol ve fazla 10 metre, genişliği 4 çakıl katkılı ve sert kireç
gözetleme kuleleri metredir. Kuleleri kareye yakın harcının kullanılmasıyla
taşıyan savunma dikdörtgen planlı toplam altı oluşturulmuştur.
yapılarından biridir. kulelidir. Tam olarak sağlam Duvarın toprak altında
Kalenin ana giriş kapısı gelebilmiş olanlarından tespit kalan bölümlerinde ise
güneyde olup kalenin edilebildiği üzere dış boyutları duvarların beyaz bir
farklı yönlere bakan 440x315 santimetredir. harçla sıvandığı görülür.
değişik ebatlarda beş Harmantepe Kalesi mimari
adet yuvarlak kemerli yapısı ve taş işçiliği yönünden,
girişleri mevcuttur. bölgemizdeki diğer kalelerle
benzer özellikler taşımaktadır.

38