Page 50 - 81 ÇALIKUŞU | SAKARYA | 7.Sayı
P. 50
CUMHURİYET Ayrıca Sakarya nehri bo-
DÖNEMİNDE yunca Ağaç Denizi (Geyve
Boğazı) denilen orman-
Geyve; Dere Sokak, Orta dan yoluna devam eden
Mahalle ve PTT’nin yanın- Çelebi; “Buranın, içinde
dan mahalle başına çı- şehir adamı olmayan in-
kan yolun sağ tarafından sanların kaybolacağı, vah-
mürekkepti. Bu gün şi canavarların kol gezdiği,
Ziraat Bankasının arka defne, ardıç, çam, ıhlamur
tarafında kalan yer tama- ağaçlarının çiçeklerinin
men mezarlıktır. Mahalle kokusundan insanın hoş
başından Sarıgazi’ye doğ- duygular tattığı, güneşin
ru olan alana göçmenler asla görülmediğini “ be-
yerleştirilmişlerdir. 1927- lirtmiştir.
1928 yıllarında Belediye
Reisi Rasim Bey, Macaris- Geyve 1839 yılına ka-
tan’dan bir ekip getirterek dar İzmit vilayetine
bu gün TEK binasının bağlı bucak olarak
olduğu köşeye elektrik görülmektedir.
santral kurdurmuştur. EVLİYA 1839’da ise aynı vilayete
Rasim Efendi’nin kurdur- bağlı bir ilçe merkezidir.
duğu bu santral, mangal ÇELEBİ’NİN Tanzimat Fermanının ilanı
kömürü gazıyla çalışmak- SEYAHAT- sonrasında nahiye olan
taydı, bu yüzden Koru Geyve, kaza haline getiril-
Boğazı halkı belediyeye NAMESİNDE miştir. Kaza olması sonra-
meşe kömürü getirmiştir. sında yine İzmit’e bağlıdır.
Belediye Reisi Hasan Can 1864 Devlet Salnamesine
zamanında iki tane dizel GEYVE göre Geyve Eyalet-i Hü-
motor kurularak Adapa- davendigar’a bağlı bir
zarı’nda elektrik yokken Bir diğer hadise 1640 da Sakar- kazadır. 1867 de Kocaeli
Geyve’de sabaha kadar ya nehrinin taşmasıdır. Evliya idari teşkilatta, Kocaeli adı
yanan elektriğe kavuşul- Çelebi’nin eserinde belirtiği üze- altında müstakil mutasar-
muştur.Ortaköy’ün doğu- re “Büyük bir şehir olan Geyve, rıflık olmuş, Geyve de bu
sunda yer alan Bent Pına- Sultan IV Murad Han zamanın- mutasarrıflığa bağlanmış-
rı denen yerden 1956’da da nehrin taşması üzerine harab tır.
su getirilerek ilçenin su olmuş, sonra tekrar onarılmıştır. Geyve yöresinde 19 Nisan
sorunu da çözüme kavuş- Geyve ahalisinden bir kısmı bu 1878 tarihinde güçlü bir
turulmuştur. Geyve geçen felaketi müteakip yerlerini terk deprem olmuştur.
zamanla birlikte çehre ederek bugünkü Karaçam böl- Bu bilgi bize o yıllarda böl-
değiştirmiştir. Bugünkü gesine yerleşmişlerdir. gede dolaşan Hıristiyan
PTT binasının yerinde Evliya Çelebi’nin yöremizle ile il- misyonerler tarafından
olan tarihi hamam, parkta gili verdiği malumatlardan Gey- ulaştırılmaktadır. 19 Nisan
yer alan halkevi binası A. ve’nin; “300 evli, bir camili, bir saat 9 da meydana gelen
Celal Balkanlı zamanında hamamlı, üç hanlı, yedi çocuk depremde 43 ev yıkılmış,
yıkılmıştır. Geyve- Ali Fuat mektebli, evleri tahta ve kiremit 21 kişi hayatını kaybetmiş
Paşa yolu Belediye Reisi ile örtülü, Sakarya nehrinden bir ve civar şehirlerde bir çok
Konyalı Ali Bey tarafından ok menzili uzaklıkta, muazzam bina hasar görmüştür.
yapılmıştır. Öncesinde ise bir han ve han etrafında yirmi Osmanlı belgelerinde sık
bugünkü hamamın oldu- dükkandan mürekkep olduğu- sık adı geçen ve Osmanlı
ğu yerde olan ve 1972 sel nu, 1312’de Osman Gazi tarafın- pamuklu pazarında söz
felaketinde yıkılmış olan dan fethedilmiş, 150 akçelik bir sahibi olan, değeri yüksek
İngiliz Köprüsü ulaşımı şerif kaza” olduğu öğrenilmek- mavi Geyve ipliğinden
sağlamaktaydı. tedir. bahsedilmektedir.
50
